හැටන් නැෂනල් බැංකු සමූහය 2024 වසරේ පළමු මාස නවය සඳහා රු. බිලියන 23.7 ක බදු පසු ලාභයක් (PBT) වාර්තා කර ඇති අතර එය පසුගිය වසරේ අදාල කාල පරිච්ඡේදයට සාපේක්ෂව 26%ක වර්ධනයකි. මේ අතර 2024 සැප්තැම්බර් මාසයෙන් අවසන් වූ මාස නවය සඳහා බැංකුවේ බදු පසු ලාභය 34% කින් වර්ධනය වී රු. බිලියන 22.2ක් විය.

බැංකුවේ මූල්‍ය කාර්යසාධනය පිළිබඳව අදහස් දක්වමින් HNB සභාපති නිහාල් ජයවර්ධන මහතා ප්‍රකාශ කළේ “අභියෝගාත්මක වසර පහකට පසු ශ්‍රී ලංකාව මෙම වසරේදී සාර්ව ආර්ථික ස්ථාවරත්වයට පැමිණ තිබෙනවා. විදේශ ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම සම්පූර්ණ කිරීම මෙන්ම ප්‍රතිසංස්කරණ න්‍යාය පත්‍රයේ ප්‍රගතිය රටට සහ බැංකු ක්ෂේත්‍රයට සුබදායක වන ආයෝජක විශ්වාසය ඉහළ නංවනු ඇතැයි අපි විශ්වාස කරනවා.” යනුවෙනි.

මේ පිළිබඳව HNB වැඩබලන ප්‍රධාන විධායක නිළධාරී දමිත් පල්ලෙවත්ත මහතා පැවසුවේ “වසරේ මුල් මාස නවය තුළ ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථිකය ප්‍රධාන දර්ශකවල දියුණුවක් පෙන්නුම් කළද එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස HNB මිශ්‍ර මූල්‍ය ප්‍රතිඵල අත්කරගෙන තිබෙනවා. ආර්ථික තත්වයේ සමස්ත දියුණුව ව්‍යාපාරවලට සහ පුද්ගලයින්ට සාර්ථකව ක්‍රියාත්මක වීමට පහසු වූ අතර ඒ හේතුවෙන් ඔවුන්ට වැඩි මුදලක් ණයට ගැනීමට සහ නියමිත වේලාවට ඔවුන්ගේ ණය ආපසු ගෙවීමට හැකි වුණා. කෙසේවෙතත්, වෙළඳපොල පොලී අනුපාතවල සැලකිය යුතු අඩුවීම ණය, අත්තිකාරම් සහ ආයෝජනවලින් උපයාගත් ප්‍රතිලාභ කෙරෙහි බලපෑ අතර එය බැංකුවේ පොලීවලින් ලැබෙන ලාභ ආන්තිකය කෙරෙහි සෘණාත්මකව බලපෑවා. මීට අමතරව, ඇමරිකානු ඩොලරයට සාපේක්ෂව ශ්‍රී ලංකා රුපියල ශක්තිමත් වීම විදේශ මුදල් සංචිතවල විනිමය අලාභයට හේතු වුණා. මෙම අභියෝග මධ්‍යයේ වුවද HNB වගකීමෙන් යුතුව ණය ලබා දීම, අඩු වියදම් තැන්පතු ආකර්ෂණය කර ගැනීම, පොළී නොවන ආදායම වැඩි කිරීම සහ වත්කම්වල ගුණාත්මකභාවය ඉහළ නංවා ගනිමින් තිරසාර වර්ධනයක් කෙරෙහි අඛණ්ඩව අවධානය යොමු කරනු ලැබුවා.” යනුවෙනි.

පසුගිය වසරට සාපේක්ෂව බරිත සාමාන්‍ය ප්‍රමුඛ ණය අනුපාතිකය (AWPLR) 50% කින් පමණ පහත වැටුණු අතර එය පළමු මාස නවය තුළ 10% ක පමණ සාමාන්‍ය අගයක් පවත්වාගෙන ගියේය. මේ හේතුවෙන් බැංකුවට තම ණය සඳහා අය කරන පොලී අනුපාත අඩු කිරීමට සිදු විය. මෙහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන්, මෙම කාලසීමාව තුළ බැංකුවේ දළ පොලී ආදායම සැලකිය යුතු ලෙස 25%කින් අඩු විය. තවද CASA (ජංගම සහ ඉතුරුම් ගිණුම්) තැන්පතුවල ශක්තිමත් වර්ධනය හේතුවෙන් පොලී වියදම් ද 29% කින් පහත වැටුණි. මේ හේතුවෙන් පළමු මාස නවය සඳහා ශුද්ධ පොලී ආදායම (NII) රු. බිලියන 68.5 ක් වූ අතර එය පසුගිය වසරේ අදාල කාල පරිච්ඡේදයට සාපේක්ෂව 18%ක පහත වැටීමකි.

තවද පොලී අනුපාතවල අස්ථාවරත්වය අඩු කිරීමට බැංකුව ගත් උත්සාහයන් හේතුවෙන් වෙළෙඳාමට අදාළ ක්‍රියාකාරකම්වලින් අඩු ආදායමක් ලැබුවද පසුගිය වසරේ එම කාල පරිච්ඡේදය හා සැසඳීමේදී බැංකුවේ ගාස්තු සහ කොමිස් ආදායම 10% කින් වර්ධනය වී ඇත. මුදල් රහිත ආර්ථිකයක් කරා යන ගමනට HNB හි කැපවීම පිළිබිඹු කරමින් කාඩ්පත් සහ ඩිජිටල් ගනුදෙනු වැඩිවීම ගාස්තු ආදායමේ මෙම වර්ධනයට හේතු විය.

බැංකුව ගනුදෙනුකරුවන්ට තම ව්‍යාපාර නැවත යථා තත්වයට පත්කරගැනීමට ලබා දුන් සහයෝගය, කාර්යක්ෂම ණය එකතු කිරීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීම සහ රටේ සමස්ත ආර්ථිකයේ දියුණුව ආදි ප්‍රයත්න හේතුවෙන් බැංකු ක්ෂේත්‍රයේ සාමාන්‍ය අගයට වඩා ඉහළ වත්කම්වල ගුණාත්මකභාවයක් වාර්තා කිරීමට HNB හට හැකි විය. මේ අතර net stage 3 අනුපාතය 2024 පළමු අර්ධයේ වාර්තා වූ 4.09% ට සාපේක්ෂව 3.32%ක් දක්වා අඩු වී ඇති අතර stage 3 ප්‍රතිපාදන ආවරණ අනුපාතය 56.08% සිට 60.50%ක් දක්වා වැඩි විය. 2023 වසරේ එම කාලසීමාව සඳහා වාර්තා වූ රු. බිලියන 32.4 ට සාපේක්ෂව මේ වසරේ පළමු මාස නවය සඳහා සමස්ත හානිපූරණ ගාස්තුව රු. බිලියන 3.2 ක් විය. බැංකුවේ ජාත්‍යන්තර ස්වෛරී බැඳුම්කරවල (ISBs) ආයෝජන හේතුවෙන් පසුගිය වසරේ අදාල කාලපරිච්ඡේදයේදී බැංකුව රුපියල් බිලියන 25 ක හානිපූරණ ගාස්තුවක් වෙන් කළේය. ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ ප්‍රගතියත් සමඟ බැංකුව ISB සඳහා 52%ක ප්‍රතිපාදන ආවරණයක් පවත්වා ගෙන ගිය අතර මෙහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස අදාල කාල පරිච්ඡේදය සඳහා හානිපූරණ ගාස්තු සැලකිය යුතු ලෙස අඩු කළේය.